Tι είναι τα νεογιλά δόντια και ποιος ο ρόλος τους;
Είναι τα πρώτα δόντια του ανθρώπου, είκοσι (20) στο σύνολό τους, τα οποία αρχίζουν να εμφανίζονται στο στόμα του παιδιού τον έκτο περίπου μήνα της ζωής
Η ανατολή, δηλαδή η εμφάνιση μέσα στο στόμα και των είκοσι νεογιλών δοντιών, ολοκληρώνεται τον τρίτο χρόνο της ζωής. Από εκεί και πέρα διατηρούνται στη στοματική κοιλότητα ως τον έκτο χρόνο, οπότε αρχίζει η σταδιακή απόπτωσή τους και η αντικατάσταση από τα μόνιμα, τα οποία είναι συνολικά τριάντα δύο (32). Το τελευταίο νεογιλό δόντι πέφτει από το στόμα περίπου στην ηλικία των 11-12 χρόνων. Η σημασία της φροντίδας των νεογιλών δοντιών
Η διατήρηση της υγείας των νεογιλών δοντιών έχει μεγάλη σημασία. Τα νεογιλά δόντια πρέπει να φροντίζονται μέχρι να πέσουν φυσιολογικά. Πολλοί γονείς θεωρούν λαθεμένα ότι τα νεογιλά δόντια δεν έχουν ανάγκη ιδιαίτερης φροντίδας, αφού θα αντικατασταθούν από τα μόνιμα. Λένε χαρακτηριστικά: «δεν πειράζει, θα αλλάξει τα δόντια». Στην πραγματικότητα όμως τα νεογιλά δόντια είναι οι οδηγοί που θα βοηθήσουν στην ομαλή ανατολή των μόνιμων δοντιών και η παραμέληση της στοματικής υγιεινής σε αυτή την περίοδο μπορεί να αποβεί καταστροφική.
Για ποιους λόγους έχουν σημασία η φροντίδα και ο έλεγχος των νεογιλών δοντιών;
Ο προληπτικός έλεγχος και η έγκαιρη θεραπεία των βλαβών των νεογιλών είναι απαραίτητα για πολλούς λόγους: τα χαλασμένα νεογιλά δόντια μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στα μόνιμα δόντια που θα τα αντικαταστήσουν. Εξάλλου, εάν ένα ή περισσότερα νεογιλά καταστραφούν σε τέτοιο βαθμό ώστε να χρειαστούν εξαγωγή, αυτό και μόνο το γεγονός μπορεί στο μέλλον να οδηγήσει σε διάφορες ορθοδοντικές ανωμαλίες (π.χ. στραβά δόντια κ.α.).
Επιπλέον, τα χαλασμένα νεογιλά δόντια προκαλούν πόνο και άλλα προβλήματα, όπως το «μαύρισμα» των δοντιών, που επηρεάζουν την ψυχική υγεία του παιδιού σ' αυτή την τόσο ευαίσθητη περίοδο της ζωής του, καθώς επίσης και τη σωστή διατροφή του. Τέλος, ένας ακόμη λόγος που επιβάλλει την επίσκεψη των παιδιών στον οδοντίατρο είναι ότι μόνο έτσι μπορούμε να διαπιστώσουμε έγκαιρα ορισμένα ορθοδοντικά προβλήματα, πριν να δημιουργήσουν σοβαρότερες ανωμαλίες στο μέλλον.
Συχνά είναι απαραίτητο να προβούμε σε μία ή περισσότερες εξαγωγές παιδικών δοντιών και ο κύριος λόγος που συμβαίνει αυτό είναι όταν είναι πολύ κατεστραμμένα ή προκειμένου να διευκολύνουμε την ανατολή των μονίμων δοντιών. Για παράδειγμα, μπορεί ένα παιδικό δοντάκι να έχει χαλαρώσει, ένδειξη ότι πρόκειται σε λίγο να ανατείλει ο διάδοχος αλλά να μην έχει χαλαρώσει τόσο ώστε να αποπέσει φυσιολογικά μόνο του. Στις περιπτώσεις αυτές θα πρέπει να διευκολύνουμε την ανατολή αφαιρώντας το παιδικό δοντάκι.
Πότε εμφανίζονται : Tο μωρό σας αναπτύσσει τα νεογιλά του δόντια, ενώ βρίσκεται ακόμα στην κοιλιά σας. Μόνο ένα στα 2.000 βρέφη όμως γεννιέται με δόντια. Η συντριπτική πλειοψηφία των βρεφών βγάζει το πρώτο δόντι μεταξύ 4 και 7 μηνών. Αν το μωρό σας έχει πρώιμη ανάπτυξη, μπορεί να δείτε το πρώτο λευκό ίχνος (συνήθως ένα από τα δύο μεσαία δόντια-κοπτήρες της κάτω σιαγόνας) ήδη από τον 3ο μήνα. Αν όχι, ίσως χρειαστεί να περιμένετε να γίνει 1 έτους ή και περισσότερο. Τα τελευταία δόντια που θα εμφανιστούν (οι δεύτεροι γομφίοι) αρχίζουν να εμφανίζονται συνήθως στα δεύτερα γενέθλιά του μωρού σας. Στην ηλικία των 3 ετών, το παιδί σας θα έχει 20 δόντια.
Πώς εξελίσσεται
Ενώ ορισμένα βρέφη περνούν χωρίς κανένα πρόβλημα τη διαδικασία της οδοντοφυΐας, πολλά ταλαιπωρούνται. Τα συμπτώματα οδοντοφυΐας μπορεί να είναι:
• Πολλά σάλια (σιαλόρροια), τα οποία μπορεί να οδηγήσουν και σε εξανθήματα στο πρόσωπο
• Πρήξιμο των ούλων και ευαισθησία
• Ευερεθιστότητα και ανησυχία
• Έντονη διάθεση για δάγκωμα
• Άρνηση της τροφής
• Προβλήματα ύπνου
Τα περισσότερα μωρά βγάζουν τα δόντια τους με αυτή τη σειρά: Πρώτα τα δύο μεσαία κάτω, μετά τα δύο μεσαία πάνω, μετά τα πλαϊνά και τέλος τα πίσω.
Είναι απαραίτητο να φροντίσουμε τα πρώτα δόντια του παιδιού εφόσον αυτά θα αλλάξουν σύντομα;
Τα νεογιλά δόντια ξεκινούν να ανατέλλουν από την ηλικία των 6 μηνών και ολοκληρώνονται στην ηλικία των 3 ετών περίπου. Τα 4 μπροστινά νεογιλά δόντια πάνω και κάτω θα αλλαχθούν μεταξύ 6-8 ετών, τα πίσω όμως νεογιλά δόντια θα παραμείνουν στο στόμα μέχρι την ηλικία των 11 ετών. Αυτό είναι μεγάλο χρονικό διάστημα και για να μπορέσουν να είναι γερά χρειάζονται φροντίδα. Τα νεογιλά δόντια είναι πιο ευαίσθητα από τα μόνιμα. Η τερηδόνα όταν ξεκινά προχωράει πολύ γρήγορα και μπορεί εύκολα να φτάσει στο νεύρο, να δημιουργήσει νέκρωση και απόστημα που θα επηρεάσει το μόνιμο δόντι που πρόκειται να ανατείλει.
- Tο παιδί είναι έτοιμο να «βγάλει» ένα δόντι στο στόμα του και δείχνει ιδιαίτερα ανήσυχο. Για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό;
Tα συμπτώματα της ανατολής των νεογιλών δοντιών ποικίλλουν. Μπορεί να είναι πολύ ελαφρά, όπως μία αυξημένη έκκριση σάλιου ή κνησμός (φαγούρα στην αντίστοιχη περιοχή των ούλων), μέχρι σοβαρότερα, όπως «μελάνιασμα» των ούλων και συχνά πυρετός. Ορισμένα παιδιά μάλιστα εμφανίζουν συμπτώματα όπως τάση έμετου, αϋπνία και στοματίτιδα.
Δε θα πρέπει να ανησυχείτε ιδιαίτερα για αυτή την κατάσταση. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι ενοχλήσεις υποχωρούν μόλις ανατείλει το δόντι που τις προκάλεσε. Μπορείτε να ζητήσετε τη συμβουλή ενός oδοντιάτρου, ο οποίος πιθανόν να σας συστήσει κάποια αλοιφή που περιέχει ξυλοκαϊνη. Πρόκειται για ένα αναισθητικό, το οποίο θα βοηθήσει άμεσα στην ανακούφιση του παιδιού από τα συμπτώματα .
Dr. ΚΟΡΑΗΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ
ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ
